Η πόλη μου ,το Ηράκλειο

Τετάρτη 20 Μαρτίου 2013

"Η Κυρά Σαρακοστή είναι έθιμο παλιό!"



 Η κυρά Σαρακοστή χρησιμοποιούνταν ως ιδιότυπο ημερολόγιο που μετρούσε τις εβδομάδες της Μεγάλης Σαρακοστής.
Στις περισσότερες περιοχές ήταν μια χάρτινη ζωγραφιά. Απεικόνιζε μια γυναίκα με σταυρωμένα χέρια, λόγω προσευχής, χωρίς στόμα, λόγω νηστείας, και με εφτά πόδια που αναπαριστούσαν τις επτά εβδομάδες της Μεγάλης Σαρακοστής. Κάθε Σάββατο έκοβαν ένα πόδι και έτσι ήξεραν πόσες βδομάδες νηστείας απέμεναν μέχρι το Πάσχα. Το Μεγάλο Σάββατο, έκοβαν και το τελευταίο πόδι. Αυτό το κομμάτι χαρτί το δίπλωναν καλά και το έκρυβαν σε ένα ξερό σύκο. Τοποθετούσαν το σύκο αυτό μαζί με άλλα, και σε όποιον το έβρισκε θεωρούνταν ότι του έφερνε γούρι. Σε κάποιες περιοχές το έβδομο «πόδι» τοποθετούνταν στο ψωμί της Ανάστασης. Και πάλι έφερνε γούρι σε όποιου την φέτα βρισκόταν το διπλωμένο χάρτινο «πόδι» της Κυρά Σαρακοστής.
Σε άλλα μέρη της Ελλάδας η Κυρά Σαρακοστή δεν ήταν φτιαγμένη από χαρτί, αλλά από ζυμάρι. Το ζυμάρι φτιαχνόταν με αλεύρι, αλάτι και νερό. Η διαδικασία ήταν κι εδώ η ίδια όπως και με την χάρτινη.
Μια τρίτη παραλλαγή του εθίμου θέλει την Κυρά Σαρακοστή φτιαγμένη από πανί και γεμισμένη με πούπουλα.
Σημαντική διαφορά από τις υπόλοιπες έχει η Κυρά Σαρακοστή που έφτιαχναν στον Πόντο. Εκεί κρέμαγαν από το ταβάνι μια πατάτα ή ένα κρεμμύδι που πάνω του είχαν καρφωμένα εφτά φτερά κότας. Κι εδώ κάθε βδομάδα αφαιρούσαν ένα φτερό κι έτσι μέτραγαν το χρόνο μέχρι την Ανάσταση. Αυτό το «ημερολόγιο» το ονόμαζαν Κουκουρά.
Για το έθιμο της Κυρά Σαρακοστής έχουν γραφτεί και οι παρακάτω στίχοι:

Την κυρά Σαρακοστή
Που’ ναι έθιμο παλιό
οι γιαγιάδες μας την φτιάχναν
με αλεύρι και νερό.
Για στολίδι της φορούσαν
στο κεφάλι ένα σταυρό
μα το στόμα της ξεχνούσαν
γιατί νήστευε καιρό.
Και τις μέρες τις μετρούσαν
με τα πόδια της τα επτά
κόβαν ένα τη βδομάδα
μέχρι να ’ρθει η Πασχαλιά.
Μια ομαδική κατασκευή με πανί μαύρο για φούστα και μαντήλι και το γιλέκο με όσπρια!!

Επειδή πέρυσι την φτιάξαμε με ζυμάρι ...

φέτος είπαμε να την κάνουμε χάρτινη και να την γεμίσουμε με όσπρια....


Ρωτήσαμε τα παιδιά πόσα ήταν τα πόδια της κυρά Σαρακοστής και μας είπαν σαράντα...έτσι προσπαθήσαμε να τους εξηγήσουμε ότι επτά είναι οι εβδομάδες...
Eπειδή δεν είναι πολύ εύκολο να κατανοήσουν την έννοια του πολλαπλασιασμού σε τέτοια μεγάλα νούμερα κάναμε το εξής....με κιμωλία ζωγραφίσαμε πάνω στο χαλί επτά κύκλους και σε κάθε κύκλο βάλαμε επτά φασόλια!Στην συνέχεια τα συγκεντρώσαμε όλα σε ένα κύκλο και τα μετρήσαμε...σύνολο 49 τόσες είναι οι ημέρες της νηστείας...



Τους δώσαμε ένα φύλλο εργασίας με την Σαρακοστή να μην έχει πόδια και τους ζητήσαμε να τα συμπληρώσουν και να γράψουν τον αριθμό7!!



Όμως επειδή επέμεναν να φτιάξουμε την κυρά Σαρακοστή και με ζυμάρι τους δώσαμε τα υλικά και ...

Και μια κυρά Σαρακοστή φτιαγμένη στο σπίτι από την Ειρήνη!(τέλεια!!)
από τον Ανδρέα!
                      από τον Βαλάντη!(αυτή τρώγεται..είναι τσουρέκι)
                                     από την Κατερίνα!
Όλες καταπληκτικές...!!










Δεν υπάρχουν σχόλια: